zaterdag 29 maart 2014

Annelies van James Whitbourn

Gisteren hebben we weer gerepeteerd aan een werk waar we een aantal weken geleden mee gestart zijn:
ANNELIES van James Whitbourn: een oratorium gebaseerd op teksten uit het dagboek van Anne Frank.
Een koorwerk waarvan twee versies zijn: een uit 2004 voor sopraansoliste (Anne), twee koren en groot orkest en een omgewerkte kamermuziek versie uit 2009 voor dezelfde sopraan, koor en een kamermuziek ensemble bestaande uit viool, cello klarinet en piano. Ik heb er voor gekozen om de twee koren ook in de tweede versie te behouden en te laten zingen door een dubbelkwartet dat straks bij de uitvoering professioneel zal worden ingevuld.
De uitvoering is overigens op 26 oktober 2014 als herdenkingsconcert één dag voor de herdenking van 70 jaar bevrijding van de stad Bergen op Zoom.
We voeren dan samen met 'Annelies' ook het Requiem van Fauré uit.

Er bestaat alleen een cd opname van de kamermuziek versie die op spotify staat: https://play.spotify.com/album/6yJevk3inoSwXxIbCWbBvf



De cantate Annelies, gebaseerd op het Dagboek van Anne Frank, van de Engelse \componist James Whitbourn (1964) zit vol gepast pathos en compositorische fijnzinnigheden.“Ik zal hoop ik aan jou alles kunnen toevertrouwen, zoals ik het nog aan niemand gekund heb, en ik hoop dat je een grote steun voor me zult zijn.” Zo begon Annelies Marie Frank in 1942 aan haar dagboek, een maand voordat ze met haar familie en vier anderen onderdook op een bovenverdieping vlakbij de Westerkerk in Amsterdam, na de Tweede Wereldoorlog wereldwijd bekend geworden als Het Achterhuis.Anne Frank werd dertien jaar eerder in Frankfurt am Main geboren. Vanwege het opkomend nazisme vertrok het gezin in 1933 naar Amsterdam en betrok een woning aan het Merwedeplein in de toen fonkelnieuwe Rivierenbuurt. Vader Otto 
was directeur van de van oorsprong Duitse firma's Opekta en Pectacon, die vruchtenpoeders verhandelden. Het kantoor was gevestigd op de begane grond en in het voorhuis van Prinsengracht 263. De toegang tot het achterhuis werd afgesloten met een tot deur omgevormde boekenkast, die de onderduikers tot 4 augustus 1944 afschermden van razzia's en deportatie. De harde werkelijkheid was dat Anne alsnogconcentratiekamp Auschwitz-Birkenau van binnen zag en ergens in maart 1945 in kamp Bergen-Belsen overleed. Wie de onderduikers heeft verraden is nooit opgehelderd.In 1955 verscheen in Amerika het toneelstuk The Diary of Anne Frank, dat door Miep Bouhuys werd vertaald en een jaar later in de Nieuwe De La Mar in première 
ging. Tegenwoordig wordt van zo'n beetje elke scheet een musical gemaakt en het mag een wonder heten dat het tot 2013 heeft geduurd, temeer daar Anne Frankin de Canon van Nederland is opgenomen als symbool van de Jodenvervolging in Nederland. In 2014 moet de musicalisering van het dagboek er tóch aan geloven...De Engelse schrijfster Melanie Challenger bracht haar landgenoot James Whitbourn op het idee er een cantate van te componeren. Samen werkten ze aan het libretto voor Annelies, dat zich met fragmenten uit Anne's dagboek en hier en daar een citaat uit de bijbel overtuigend ontwikkelt, en in 2005 in de Cadogan Hall London in première ging. Met de nodige ervaring als film- en tv-componist treft Whitbourn een toegankelijk maar toch niet van de clichés aaneen geregen idioom. Bij vlagen is de muziek van Schindlers List niet ver weg, zeker niet in de instrumentale opening, maar uitzichtloosheid en hopen op betere tijden worden effectief en met gepast pathos in muziek gevat. Diverse stijlen komen langs, maar Whitbourn en het ijzersterke libretto voorkomen dat het hutspot wordt. De instrumentatie is niet toevallig exact dezelfde als in Messiaens Quatuor pour la fin du temps uit 1941. Annelies blijkt veel compositorische fijnzinnigheden te bevatten. Bijvoorbeeld het gedeelte getiteld 'Courage', waarin Anne zichzelf moed inspreekt terwijl het koor een Bachse koraalzetting van het oud-Nederlandse wijsje Die winter is vergangen zingt, voor de gelegenheid in het Duits, Annes moedertaal. Al met al mogen we blij zijn dat Whitbourn de musical Anne een stap voor is geweest.


Geen opmerkingen:

Een reactie posten